สมุนไพรแมงลักคาแมงลักคา Hyptis suaveolens (L.) Poit.บางถิ่นเรียก แมงลักคา (ชุมพร) การา (สุราษฎร์ธานี)ไม้ล้มลุก สูง 0.5-1.5 ม. แตกกิ่งก้านสาขามาก ลำต้นเป็นสี่เหลี่ยม มีขน มีกลิ่นหอมแรง ใบ ออกตรงข้าม รูปไข่ถึงรูปไข่กลับค่อนข้างกว้าง กว้าง 2-4 ซม. ยาว 3-5 ซม. ปลายมน หรือ ค่อนข้างแหลม โคนใบกลม หรือ ตัด ชอบเบี้ยวบางส่วน ขอบจะเป็นฟันเลื่อยเล็กๆไม่เรียบร้อย ข้างบนมีขนห่างๆข้างล่างมีขนหนาแน่น ก้านใบ ยาว 0.5-3 เซนติเมตร มีขน
สมุนไพร ดอก ออกเป็นช่อตามงามใบ ช่อหนึ่งมี 2-5 ดอก ก้านช่อดอก ยาว 0.5-1 ซม. มีขน ริ้วประดับเล็กมีขนแข็งๆกลีบเลี้ยงเชื่อมติดกันเป็นรูประฆัง ยาว 5-5.5 ซม. ปากหลอดมีขนนุ่มยาว และมีหนามยาวแหลม 5 อัน ยาวแทบเท่ากัน มีสันตามแนวยาว 10 สัน กลีบดอกไม้เชื่อมติดกันเป็นหลอดเล็กๆปลายแยกเป็นปาก ปากบนมี 2 หยัก ปากข้างล่างมี 3 หยัก เกสรเพศผู้มี 4 อัน ก้านเกสรไม่ติดกัน ผล รูปขอบขนานแคบ ยาว 1.2-1.5 มิลลิเมตร ปลายผลมักจะเว้า ผิวมีรอยย่นเด่นอยู่ด้านในหลอดกลีบเลี้ยงจะมีขนาดใหญ่ขึ้น ยาว 8-10 มิลลิเมตร
นิเวศน์วิทยา : เป็นวัชพืชขึ้นตามที่รกร้าง แล้วก็พบตามป่าดิบ ที่ความสูงไม่มากสักเท่าไรนัก
คุณประโยชน์ : ราก น้ำสุกกินเป็นยาเจริญอาหาร และขับรอบเดือนต้น ตำเป็นยาพอก แก้โรคผิวหนังบางประเภท ยาชงจากต้นใช้เป็นยาขับเหงื่อ ได้แก่ในคนที่เป็นหวัด ใบ ชงเป็นยาลดไข้ น้ำยางจากใบ รับประทานแก้ปวดท้อง ยอดอ่อนใช้แต่งรสของกิน กระตุ้นการทำงานของร่างกาย ขับเหงื่อ ขับนม และแก้หวัด
