มะยมมะยม Phyllanthus acidus (Linn.) Skeelsชื่อพ้อง P. distichus Muell. Arg. มะยม (ทั่วๆไป). ไม้ต้น ขนาดเล็ก สูง 3-10 มัธยม ลำต้นสั้น คด เปลือกตะปุ่มตะป่ำ สีออกชมพูเรื่อยแตกกิ่งก้านกระจัดกระจาย. ใบ โดดเดี่ยว เรียงสลับกันบนกิ่งเล็กๆซึ่งเรียงอยู่รอบๆใกล้ปลายกิ่ง ถ้าเกิดดูผิวเผินจะมีความคิดเห็นว่าคล้ายใบประกอบมากมาย ใบรูปไข่เบี้ยวๆหรือ ไข่แกมขอบขนาน กว้าง 1.7-4 เซนติเมตร ยาว 3.5-9 เซนติเมตร ปลายใบแหลม ขอบใบเรียบ โคนใบกลม และก็ชอบเบี้ยวน้อย เนื้อใบบาง ข้างบนสีเขียวอ่อน หรือ เขียวอมเหลือง ด้านล่างสีนวล ก้านใบยาว 2-3 มม. ดอก สีชมพู ออกเป็นช่อเล็กๆตามลำต้น รวมทั้งกิ่งที่ไร้ใบ ช่อยาว 2-9 ซม. ช่อดอกมี
สมุนไพร ดอกเพศผู้เป็นส่วนมาก มีดอกเพศภรรยาเพียงแค่ 1-2 ดอก หรือ บางครั้งไม่มีเลย ก้านดอกยาว 1-1.5 มิลลิเมตร ดอกเล็ก กลม กลีบดอกกลมปนรูปไข่ สีเขียวอ่อน หรือ เขียวอมเหลือง ด้านล่างสีนวล ก้านใบยาว 1-1.5 มิลลิเมตร ดอกเพศผู้ ต่อมที่ฐานไม่ติดกัน เกสรผู้ยาวกว่ากลีบมากมาย. ดอกเพศเมีย ฐานดอกเป็นรูปวงแหวน ขอบหยักมนๆบางโอกาสมีเกสรผู้ 1-3 อัน รังไข่มี 3-4 ช่อง. ผล กลม ค่อนข้างจะแป้น เส้นผ่านศูนย์กลาง 1-2 มิลลิเมตร มีพูตื้นๆ6-8 พู ข้างบนบุ๋ม ข้างล่างแบน เนื้อฉ่ำน้ำ สุกนุ่ม สีเขียวอ่อน หรือ ขาวอมเหลือง รสเปรี้ยว ก้านผลยาว 3-4 มิลลิเมตร ห้อยเป็นพวงตามกิ่ง รวมทั้งลำต้น. เมล็ด แข็ง เป็นเหลี่ยม มีหนึ่งเมล็ด.
นิเวศน์วิทยา: ขึ้นได้ในดินแทบทุกประเภท ถูกใจดินร่วน น้ำไม่ขัง นิยมนำมาปลูกตามบ้าน.
สรรพคุณ : ราก น้ำสุกรากเป็นยาฝาดสมาน ทาแก้คัน สูดไอร้อนแก้ไอ แก้โรคหืดหอบ และก็แก้ปวดศีรษะ น้ำยางเปลือกรากมีพิษเล็กน้อย หากรับประทานเข้าไปจะมีลักษณะเจ็บท้องอย่างหนัก ปวดหัวและง่วงซึม ผล ตำรวมกับพริกไทยเป็นยาพอกแก้ปวดกล้ามเนื้อ และก็ปวดหลัง หากต้มใบกินพร้อมด้วยผล เป็นยาขับเหงื่อ ผล กินได้ทั้งยังดิบและสุก มีรสเปรี้ยว มีฤทธิ์เป็นกรด ใช้ทำของหวาน หรือ เชื่อมก็ได้ เป็นยาฝาดสมาน แก้หลอดลมอักเสบ รวมทั้งขับเยี่ยว
