สมุนไพรคำป่าคำป่า Mallotus philippensis (Lam.) Muell. Arg.บางถิ่นเรียกว่า คำป่า คำแดง คำแสด ทองทวย มะคาย แสด (กลาง) กายขัดหิน ขี้เนื้อ (เชียงใหม่) กือบอ ซาบอเส่ (กะเหรี่ยง-แม่ฮ่องสอน) ขางปอย ซาดป่า (จังหวัดนครพนม) ขี้เต่า (สุราษฎร์ธานี) ทองคำขาว (เลย) แทงทวย (กึ่งกลาง ราชบุรี) พลับพลากลิ่นเต่า (นครศรีธรรมราช) พลากวางใบใหญ่ (ตรัง) มะกายคัดเลือก (เหนือ) มินยะมายา (มลายู-ยะลา) มือราแก้ปูเต๊ะท่า (มลายู-นราธิวาส) ลายเพศผู้ (เมืองจันท์) สากกะเบือ ละว้า (พิษณุโลก จังหวัดสุโขทัย).
ไม้พุ่ม หรือ ไม้ใหญ่ สูงได้ 5-15 มัธยม ยอดอ่อนมีต่อมสีแดงเล็กๆตามกิ่งมีขนสีน้ำตาล. ใบ คนเดียวเรียงแบบบันไดเวียนห่างๆรูปรี หรือรูปไข่ กว้าง 3-10 ซม. ยาว 6-10 ซม. ปลายใบแหลม ขอบใบเรียบ หรือ หยักบางส่วน โคนใบแหลม มน หรือ ตัด ที่โคนสุดมีต่อม 1 คู่ เส้นใบคู่ข้างล่างออกมาจากโคนใบ ขึ้นสูงเหนือกึ่งกลางใบ เส้นใบย่อยเรียงเป็นขั้นบันได เส้นนูน เห็นได้ชัดทางด้านล่าง สีเขียวอมเหลือง ข้างล่างสีขาวนวล ก้านใบยาว 2-7 เซนติเมตร มีขนสีน้ำตาลอ่อนปกคลุม. ดอก ออกเป็นช่อ เป็นกระจุก มีขนสั้นๆปกคลุม ช่อยาว 2.5-16 ซม. ก้านดอกมีขนรูปดาว.
สมุนไพร ดอกเพศผู้ ก้านดอกยาว 2-3.5 มม. กลีบดอกไม้มี 3-4 กลีบ ยาว 2.5-3 มิลลิเมตร เกสรผู้ 23-32 อัน. ดอกเพศเมีย ก้านดอกยาว 0.5-1 มิลลิเมตร กลีบดอกไม้มี 5 กลีบ โคนกลีบติดกันน้อย ยาว 1-2 มิลลิเมตร รังไข่มีขนรูปดาว ด้านในมี 3 ช่อง ปลายท่อรังไข่รูปยาวๆ2-4.5 มม. ผล รูปกลมแป้น มีพูตื้นๆ3 พู มีต่อมสีแดงปกคลุม, ข้างในมีขน กว้าง 7.5-10 มม. ยาว 5.7 มิลลิเมตร เมล็ด รูปไข่ค่อนข้างจะกลม มีเส้นผ่าศูนย์กลางราวๆ 4 มม.
นิเวศน์วิทยา : ขึ้นทั่วไปในป่าดงดิบ, ป่าละเมาะ และก็จากที่โล่งแจ้งพื้นดินปนหิน เหนือระดับน้ำทะเลไม่เกิน 1,100 มัธยม, บางพื้นที่ปลูกไว้เพื่อทำยา.
สรรพคุณ : ราก ใบ และก็ ขนผล ตำรวมกับน้ำผึ้ง, ทาแก้สัตว์มีพิษกัดต่อย, ทาแก้ปวดแผลอักเสบ, แก้สิว และลอดฝ้า ผล น้ำต้มผล รวมทั้งใบ กินแก้หวัด ผงจากขนผล และต่อมสีแดง, ใช้เป็นยาระบาย ขับพยาธิตัวตืดที่เป็นกับสัตว์เลี้ยง เมล็ด ทำเป็นผง ใช้พอกแผล
