สมุนไพรแสมสารชื่อประจำถิ่นอื่น ขี้เหล็กโครก ขี้เหล็กแพะ (ภาคเหนือ) ขี้เหล็กป่า (ภาคเหนือ ภาคอีสาน) แสมสาร (ภาคกึ่งกลาง) ขี้เหล็กสาร (นครราชสีมา ปราจีนบุรี) กราบัด กะบัด (จังหวัดนครราชสีมา)
ชื่อวิทยาศาสตร์ Senna garrettiana (Craib) Irwin & Barneby.ชื่อพ้อง Cassia garrettiana Craibชื่อวงศ์ LEGUMINOSAE-CAESALPINIOIDEAEชื่อสามัญ Samae saan.ลักษณะทั่วไปทางพฤกษศาสตร์ไม้ต้น (T) ขนาดย่อมถึงขนาดกึ่งกลาง ผลัดใบ สูง 7-13 เมตร เรือนยอดเป็นพุ่มกลมแน่นทึบ
ใบ เป็นใบประกอบแบบขน ออกสลับ มีใบย่อย 6-9 คู่ ลักษณะใบรูปใบหอกหรือรูปไข่ออกจะป้อม กว้าง 3-5 ซม. รวมทั้งยาว 6-10 ซม. ปลายใบเรียวแหลม โคนใบกลม ใบหนามีสีเขียวสด
สมุนไพร ดอก มีดอกเป็นช่อที่ปลายกิ่ง ยาวราวๆ 8-20 ซม. มีขนสีน้ำตาลเหลืองหนาแน่น ดอกมีจำนวนไม่น้อยสีเหลือง รวมทั้งมักบิด กลีบดอกไม้ 5 กลีบรูปไข่กลับ เมื่อบานเส้นผ่าศูนย์กลาง 3-4 ซม. มีดอกตอนพ.ค. ถึงเดือนกรกฎาคม
ผล เป็นฝักแบนรูปบรรทัด มักบิด กว้าง 2-4 ซม. และะยาว 15-20 ซม. ผนังฝักออกจะบาง เกลี้ยง ไม่มีขน เมื่อแก่แตกได้ ฝักหนึ่งมีเมล็ดโดยประมาณ 20 เม็ด ขนาดกว้าง 5 มิลลิเมตร ยาว 1 เซนติเมตร สัน้ำตาล กระพี้สีขาวนวล
นิเวศวิทยาเป็นไม้ที่ขึ้นได้ทั่วๆไปทุกภาคของเมืองไทย ชอบขึ้นบนที่โล่ง บริเวณชายป่าดิบ แล้วก็ไร่ร้างปกติ
การปลูกรวมทั้งขยายพันธุ์เป็นไม้ที่ปลูกง่าย และไม่อยากได้ใส่ใจมากนัก เจริญเติบโตได้ดิบได้ดีในที่ชื้นระบายน้ำดีโดยเฉพาะอย่างยิ่งดินซึ่งร่วนซุย ควรปลูกไว้ในฤดูฝน ขยายพันธ์ุด้วยการเพาะเม็ดส่วนที่ใช้กระทรวงแรงงานและสวัสดิการสังคมแล้วก็สรรพคคุณ แก่นหรือลำต้น รสขม เป็นยาระบาย ถ่ายเสลด แก้กษัย ทำให้เส้นหย่อนยาน ถ่ายโลหินระดูสตรี ส่วนมากจะใช้ร่วมกับแกนแสมสมุทร แล้วก็แกนขี้เหล็ก
วิธีการใช้และจำนวนที่ใช้- ขับเลือดระดูสตรี ยาระบาย โดยใช้แกนแสมสารและแกนขี้เหล็กรวมกันอย่างละเท่าๆกัน ราว 2 กำมือ หรือราวๆ 40 กรัม ต้มในน้ำสะอาด 1 ลิตร เคี่ยวให้เหลือ 3 ใน 4 ส่วน กรองเอาน้ำกิน วันละ 2-3 เวลาก่อนอาหาร
Tags : สมุนไพร
