สมุนไพรโพกริ่งโพกริ่ง Hernandia nymphaeifolia (Presl) Kubitzkiบางถิ่นเรียกว่า โพกริ่งโกงพะเหม่า (สุราษฎร์) โปง (กระบี่) ต้นไม้ สูง 10-20 ม.เปลือกสีเทาวาว ไม่มีหูใบ ใบ โดดเดี่ยว ออกเวียนสลับ รูปไข่กว้าง 9-28 เซนติเมตร ยาว 12-33 เซนติเมตร ปลายใบแหลม โคนใบกลม ตัด หรือ เว้าเป็นรูปหัวใจ ขอบของใบเรียบ ขนเกลี้ยง ด้านบนวาว เส้นใบมี 5-9 เส้น ก้านใบยาว 6-20 เซนติเมตร ใกล้กับแผ่นใบแบบใบบัว แต่ว่าออกจะมาทางโคนใบ
สมุนไพร ดอก ออกเป็นช่อตามง่ามใบใกล้ยอด หรือ ที่ยอด ช่อดอกยาว (รวมก้านดอก) 20-30 เซนติเมตร ขนละเอียดปกคลุม มีใบตกแต่งและใบเสริมแต่งย่อยติดทน มีอีกทั้งดอกเพศผู้รวมทั้งดอกเพศภรรยาอยู่ในช่อเดียวกัน ดอกจะติดเป็นกรุ๊ปๆละ 3 ดอก ดอกเพศภรรยาอยู่กึ่งกลาง มีดอกเพศผู้อยู่ประชิดข้าง ดอกเพศเมีย กลีบเลี้ยงมี 4 กลีบ มีขนละเอียดปกคลุมภายนอก สีออกเขียวหรือออกน้ำตาล กลีบดอกมี 4 กลีบ สีขาว เกสรเพศผู้เป็นหมัน 4 อัน รูปกลม สีเหลืองอมส้ม รังไข่มีช่องเดียว ก้านเกสรเพศเมียยาวโดยประมาณ 3 มิลลิเมตร สีชมพู ก้านดอกสั้น มีฐานรองรับเป็นรูปถ้วย หรือ รูประฆัง เมื่อดอกได้รับการผสมฐานนี้จะโตขึ้น ดอกเพศผู้ กลีบเลี้ยงมี 3 กลีบ กลีบดอกไม้ 3 กลีบ ลักษณะคล้ายดอกเพศเมีย แต่เล็กมากยิ่งกว่าเล็กน้อย เกสรเพศผู้มี 3 อัน อยู่ตรงกันข้ามกับกลีบเลี้ยง ก้านเกสรเพศผู้มีต่อม 2 ต่อมติดอยู่ที่โคน อับเรณูมี 2 ช่อง ผล กลม หรือ รี กว้างราว 20 มม. ยาวประมาณ 25 มม. มีใบตกแต่งสีเขียวใสติดอยู่ เมื่อแก่จะแตกที่ปลาย เม็ด ค่อนข้างกลม มีเนื้อคล้ายฟองน้ำหุ้มห่ออยู่
นิเวศน์วิทยา : ชอบขึ้นตามหาดทราย พบทางภาคใต้ของไทย
คุณประโยชน์ : ราก ใช้บดกินแก้พิษบางจำพวก ได้แก่ พิษที่เกิดขึ้นจากด้านการกินปู หรือ ปลาที่เป็นพิษ ต้น ยางที่ใช้เป็นยาถูผิวหนังเพื่อกำจัดขน น้ำสุกเปลือกกินเป็นยาถ่าย ใบ ใบอ่อนรับประทานเป็นยาถ่าย เมล็ด กินเป็นยาถ่าย แม้กระนั้นน้ำมันที่สกัดได้จากเม็ดเป็นพิษ
Tags : สมุนไพร
