สมุนไพรเดือยเดือย Coix lachrymal-jobi L.บางถิ่นเรียก เดือย (ทั่วไป) มะเดย (ภาคเหนือ)ไม้ล้มลุก อายุปีเดียว สูง 1-2 ม. ลำต้นแข็งแรง ตั้งชัน สะอาด ใบ รูปหอก กว้าง 2.5-5.0 เซนติเมตร ยาว 20-45 ซม. ปลายใบเรียวแหลม โคนใบกลมหรือเว้าบางส่วน ขอบใบสากคม เส้นกลางใบแลเห็นชัด ลิ้นใบ (ligule) สั้น เป็นเยื่อบางหมดจด กาบใบโอบรอบลำต้น ยาว 3.5 เซนติเมตร ดอก ออกเป็นช่อ ตามง่ามใบใกล้ยอด ยาวประมาณ 7.5 เซนติเมตร กาบใบหนึ่งจะมีช่อดอกออกมาหลายช่อ โดยมีก้านช่อชูขึ้นมาเหนือกาบ ส่วนที่เป็นดอกมีช่อดอกย่อยเพศเมีย (pistillate spikelet) 1 ช่อ รวมทั้งช่อดอกย่อยไม่มีเพศ 2 ช่อ อยู่ภายในเปลือกแข็ง รูปกลมรี หรือ รูปหยดน้ำ ผิวเกลี้ยงเป็นเงา สีขาวหรือฟ้า เหมือนลูกปัด ยาว 5-8 มม. มีปลายเกสรเพศเมียสีม่วง แล้วก็ช่อดอกย่อยเพศผู้ (male spikelet) ออกมาทางปลายลูกปัด
[url=http://www.disthai.com/]สมุนไพร[/url] ช่อดอกเพศผุ้ศูนย์กลางยาว 3.5 ซม. ดอกย่อยเพสผู้ติดตามแกนกลางเป็นคู่ หรือ 3 ไม่มีเส้นขนยาวๆดอกย่อย (floret) มีกาบช่อย่อย (glume) รองรับอยู่ 2 อัน อันนอก 1 อัน รวมทั้งอันในหนึ่งอัน มีกาบด้านล่าง (lemma) 1 อัน กาบบน (palea) เล็กๆ1 อัน และก็เกสรเพศผู้มี 3 อัน ผล เป็นผลเทียม มีขนาดรูปร่างและสีสันต่างๆกัน พันธุ์ที่มีเปลือก ผลแข็งรับประทานมิได้ สำหรับพันธุ์ที่มีเปลือกผลอ่อนกินได้
นิเวศน์วิทยา: ชอบขึ้นใกล้น้ำและก็ในที่เปียกชื้น ปลูกได้ทั่วไปเป็นมั่งคั่งญพืชแล้วก็เป็นยา
คุณประโยชน์ : ราก น้ำต้มกินเป็นยาขับพยาธิในเด็ก ขับฉี่ รวมทั้งแก้รอบเดือนแตกต่างจากปกติ เม็ด กินได้ เป็นอาหารจำพวกแป้ง เป็นยาบำรุง ขับปัสสาวะ ฟอกโลหิต ลดหุ่น
