[url=http://www.disthai.com/]สมุนไพร[/i]ขันทอง[/url][/b]
ขันทองพยาบาท Suregada multiflorum (A. Juss.) Baill.ชื่อพ้อง Gelonium multiflorum A. Juss.บางถิ่นเรียกว่า ขันทองคำพยาบาท มะมอง หมากดูก (กลาง) กระดูก คุณยายปลวก (ใต้) ขนุนแดง (จังหวัดเพชรบูรณ์) ขอบนางนั่ง(ตรัง) ขัณฑสกร ช้องรำพัน สลอดน้ำ (เมืองจันท์) ขันทองคำ (จังหวัดพิจิตร) ข้าวตาก (กาญจนบุรี) นกขุนทอง คุณทองคำ (จังหวัดประจวบคีรีขันธ์) โจ่ง (ส่วย-สุรินทร์) ดูกไทร มองกไม้ เหมือดโรค (เลย) มองกหิน (สระบุรี) ดูกไหล(จังหวัดโคราช) ทุเรียนป่า ไฟ (จังหวัดลำปาง) ป่าช้าหมอง ยางปลอก ฮ่อสะพานควาย (แพร่) มะมองกดง (จังหวัดปราจีนบุรี) มะดูกเลื่อม (เหนือ) เหล่ปอ (กะเหรี่ยง-แพร่).
ไม้พุ่ม หรือ ต้นไม้ ขนาดเล็ก สูง 4-15 มัธยม เปลือกออกจะเกลี้ยง. ใบ ลำพัง เรียงสลับกัน รูปขอบขนาน หรือขอบขนานปนรูปหอก กว้าง 3-6 ซม. ยาว 9-14 เซนติเมตร ปลายใบแหลม หรือ มน ขอบของใบเรียบ หรือ เป็นคลื่นเล็กน้อย โคนใบแหลมเป็นครีบ เส้นแขนงใบมี 5-9 คู่ ใบสะอาดทั้งคู่ด้าน มีต่อมน้ำมันกระจัดกระจายทั่วใบ ก้านใบสั้น โดยประมาณ 3-8 มม. หูใบยาวประมาณ 2 มิลลิเมตร หลุดร่วงง่าย. ดอก ออกเป็นช่อสั้นๆตรงข้ามกับใบ ดอกเพศผู้ และก็ดอกเพศภรรยาอยู่ต่างต้นกัน ไม่มีกลีบดอกไม้. ดอกเพศผู้ ก้านช่อดอกยาว 10-15 มม. แต่ละช่อมีดอก 5-10 ดอก
สมุนไพร ก้านดอกยาวราว 5 มิลลิเมตร มีขนละเอียด ดอกตูมรูปกลม มีขน มีกลีบรองกลีบดอกไม้กลมๆ5 กลีบ เส้นผ่าศูนย์กลางราวๆ 2.5 มิลลิเมตร ขอบกลีบรวมทั้งภายนอกมีขน เกสรผู้มี 35-50 อัน ติดอยู่บนฐานดอกนูนๆและก็มีต่อม. ดอกเพศเมีย มีกลีบรองกลีบดอก 5-6 กลีบ ลักษณะเหมือนดอกเพศผู้, รังไข่มี 3 ช่อง ท่อรังไข่สั้น, ปลายแยกเป็น 2 แฉก. ผล กลม มีเส้นผ่านศูนย์กลางราว 2 เซนติเมตร มีเนื้อ ผลอ่อนสีเขียว สุกสีเหลือง. เม็ด ออกจะกลม มีเส้นผ่าศูนย์กลาง 7-8 มิลลิเมตร, เปลือกมีรอยบุบใหญ่แต่ตื้นๆ.
นิเวศน์วิทยา: ขึ้นในป่าดงดิบ ป่าเบญจพรรณ หรือ ป่าผลัดใบ เหนือระดับน้ำทะเลไม่เกิน 600 ม. เจอในทุกภาคของประเทศ.
สรรพคุณ : ต้น เปลือก ทำให้ฟันทน แล้วก็เป็นยาถ่าย, แก้โรคตับทุพพลภาพ แก้ประป่า แก้พิษในกระดูก โรคผิวหนัง ฆ่าพยาธิ แก้โรคเรื้อน มะเร็ง โรคกุฏฐัง กลากรวมทั้งเกลื้อน เนื้อไม้มีรสเมาเบื่อ แก้ผื่นคัน แก้ไข้ และแก้กามโรค
Tags : สมุนไพร
