สมุนไพรผักหวานป่าดงผักหวานดง Phyllanthus elegans Wall. Ex Muell. Arg.ชื่อพ้อง P. glaucifolius Ridl.บางถิ่นเรียกว่า ผักหวานป่า (จังหวัดตราด) จ๊าผักหวาน (จังหวัดลำพูน) ต้นใต้ใบ ใต้ใบดุร้าย ผักหวานช้าง (สุราษฎร์ธานี) ผักหวาน (จังหวัดสตูล) ผักหวานเดือนว (จังหวัดชุมพร).
ไม้พุ่ม สูง 0.6-3 ม. ไม่มีขน กิ่งกลม หักงอไปๆมาๆเป็นรูปสิกข์แซก. ใบ ผู้เดียว เรียงสลับกัน รูปไข่ หรือ รูปขอบขนานปนรูปหอก กว้าง 4-6 ซม. ยาว 8-12 ซม. ปลายใบแหลม ขอบของใบม้วนลงเล็กน้อย โคนใบกลม หรือ แหลม บางทีอาจเบี้ยวนิดหน่อย เส้นกิ่งก้านสาขาใบเล็กมาก มี 5-6 คู่ ข้างล่างสีขาวนวล ก้านใบยาว 2-3 มิลลิเมตร หูใบรูปยาวแคบ ปลายแหลม ยาวกว่ากานใบ.
สมุนไพร ดอก ออกเป็นช่อตามง่ามใบ ดอกเพศผู้ และดอกเพศภรรยาอยู่บนต้นเดียวกัน. ดอกเพศผู้ กลม เล็ก ติดเป็นกระจุกเล็กๆก้านดอกยาวประมาณ 2 มิลลิเมตร กลีบรองกลีบดอก 4 กลีบ รูปไข่ ขอบกลีบเว้าลึกแหลมเข้าไป มีเกสรผู้ 2 อัน อับเรณูกลม ที่ฐานดอกมีต่อมรูปไต 4 ต่อม. ดอกเพศเมีย มักจะออกคนเดียวๆทางตอนบนของกิ่ง ก้านดอกยาวถึง 30 มิลลิเมตร กลีบรองกลีบดอก 6 กลีบ ยาว 5-6 มม. รูปไข่ ใส ขอบกลีบเว้าลึกแหลมเข้าไป ฐานดอกเป็นรูปถ้วยสูงหนึ่งในสามของรังไข่ รังไข่กลม ภายในมี 3 ช่อง ท่อรังไข่ 3 อัน แต่ละอันปลายแยกเป็น 2 แฉก. ผล กลม เส้นผ่าศูนย์กลาง 10-12 มม. ผิวบางหมดจด พองลม แก่แล้วแห้ง สีอ่อน. เมล็ด มีลายเล็กๆตามทางยาว.
นิเวศน์วิทยา : ขึ้นทั่วไปในป่าดงดิบ หรือ ป่าโปร่ง เหนือระดับน้ำทะเลไม่เกิน 600 ม.
สรรพคุณ : ราก น้ำสุกรากกินเป็นยาลดไข้ ใบ ใบอ่อนกินได้ น้ำยางใบใช้ปัดกวาดคอเด็กที่ลิ้นเป็นฝ้าขาว
