บัวบกใบ
บัวบก เป็นพืชสมุนไพรที่เราต่างรู้จักกันดีในฐานะของผักพื้นบ้าน นิยมเอามากินกับน้ำพริกหรือเมนูอาหารต่างๆแบบใหม่ๆและก็ยังนิยมเอามาทำเป็นเครื่องดื่มน้ำใบบัวบกเพื่อดับกระหาย แก้บอบช้ำใน และเพื่อช่วยบำรุงร่างกาย ซึ่งจัดว่าเป็นพืชสมุนไพรที่อยู่ในแถบทวีปเอเชียเรานี้เอง ด้วยคุณค่าที่หลากหลาย ก็เลยทำให้มันเป็นยารักษาโรครวมทั้งตัวช่วยดูแลสุขภาพ ในขณะนี้เริ่มมีการทำวิจัย สกัดสารสำคัญในใบบัวบกประยุกต์ใช้สำหรับเพื่อการรักษาในรูปของยาแคปซูล รวมทั้งบัวบกผงสำหรับชงดื่มอีกด้วย
ลักษณะของใบบัวบกบัวบก มีชื่อเรียกด้านวิทยาศาสตร์ว่า Centella asiatica อยู่ในวงศ์ Umbelliferae ซึ่งเป็นสกุลเดียวกันกับผักชี ส่วนชื่อแคว้นถูกเรียกในชื่อที่นานาประการ ดังเช่น ผักแว่น ผักหนอก แล้วก็กะโต่ ฯลฯ ลักษณะทางวิชาพฤกษศาสตร์เป็นพืชล้มลุก มีกอติดอยู่กับพื้นดิน ลำต้นจะเลื้อยแพร่กิ่งไปตามพื้นดินในแนวราบ แก่ยืนยาวได้นานหลายปี การแตกรากรวมทั้งใบจะเกิดขึ้นตามข้อ ลักษณะเป็นใบคนเดียว มีรูปร่างราวกับไต จะออกเป็นกลุ่มตามข้อ ขอบของใบหยัก มีก้านใบยื่นยาวออกมา ดอกเป็นสีม่วงปนแดง ผลแบน ออกเป็นดอกคนเดียวหรือช่อขนาดเล็กประมาณ 3-4 ดอก มีเอกลักษณะที่เป็นเอกลักษณ์ในเรื่องของกลิ่น รวมทั้งรสชาติที่ขมคละเคล้าหวาน
คุณประโยช์จากใบบัวบักที่นิยมนำมากินเราอาจเคยชินว่าบัวบกเป็นพืชสมุนไพรแก้บอบช้ำในเป็นหลัก แม้กระนั้นอันที่จริงแล้วสมุนไพรชนิดนี้มีประโยชน์สำหรับเพื่อการรักษาอีกนานัปการ ไม่ว่าจะเป็น การดูแลรักษาโรคลมชัก โรคผิวหนัง ท้องเดิน รักษาโรคในกระเพาะ ช่วยบำรุงสมอง และช่วยเพิ่มความจำ ฯลฯ การรับประทานใบบัวบกแบบสดๆจะทำให้ร่างกายได้สารสำคัญหลายชนิด ที่มักพบคือ "สารไกลโคไซด์" (Glycosides) ซึ่งจัดว่าเป็นสารที่ผลเข้าไปกีดกั้นการเกิดสารอนุมูลอิสระ ช่วยลดความเสื่อมสภาพของเซลล์และเยื่อต่างๆภายในร่างกาย มีส่วนช่วยรีบการสร้างคอลลาเจนที่ผิว กระดูก และก็เอ็น ทำให้แผลสมานตัวเข้าพบกันได้เร็วขึ้นกว่าเดิม
สรรพคุณของใบบัวบก ไม่ว่าจะเป็นการทานเป็นต้นดิบๆหรือเอามาคั้นเป็นน้ำดื่ม ล้วนมีสรรพคุณทางยาที่ไม่ได้ต่างอะไรกันเนื่องมาจากมีฤทธิ์เป็นยาเย็น จะช่วยลดการเกิดอาการร้อนใน ช่วยลดการเสี่ยงต่อการเกิดโรคสมองเสื่อม ในกลุ่มสตรีที่อยู่ในวัยใกล้หมดรอบเดือน คนที่จำเป็นต้องใช้สมองสำหรับเพื่อการทำงานมากๆใบบัวบกจะเป็นตัวช่วยเพิ่มความจำก้าวหน้า ช่วยลดความเครียด ลดการอักเสบที่ผิวหนัง อาการฟกช้ำดำเขียวแล้วก็ร่องรอยไม่ดีเหมือนปกติที่เกิดบนผิวหนัง นอกเหนือจากนี้คนที่บริโภคใบบัวบกข้างหลังการผ่าตัด จะช่วยทำให้แผลสมานตัวได้เร็วขึ้น รวมทั้งลดการติดเชื้อได้
คุณประโยชน์ของบัวบกกับผลของการวิจัยงานศึกษาวิจัยได้เอ๋ยถึงบัวบกเอาไว้ว่า เป็นพืชที่มีคุณประโยชน์เด่นในด้านการบำรุงสมองเช่นเดียวกันกับแปะก๊วย ช่วยกระตุ้นสมองสำหรับเพื่อการจดจำสิ่งต่างๆได้ดิบได้ดีขึ้น และก็ช่วยพัฒนาการศึกษาทางสมอง แล้วก็ด้วยลักษณะพิเศษกลุ่มนี้ทำให้มันแปลงเป็นพืชที่ถูกจดสิทธิบัตรสารสกัดจากบัวบกที่มีหน้าที่่ช่วยเพิ่มความจำ
จากการทดลองในลูกหนู พบว่ามีความจำรวมทั้งการเล่าเรียนที่ดีขึ้น ส่วนในคน มีการทดสอบในเด็กพิเศษ ด้วยการกินบัวบกวันละ 500 มก. ติดต่อกัน 3 เดือน เปรียบเทียบกับกลุ่มควบคุม พบว่ามีความรู้ความเข้าใจสำหรับการศึกษาที่ดีมากยิ่งกว่า ส่วนในคนชราให้ทดลองรับประทานสารสกัดบัวบก 750 มิลลิกรัม ต่อเนื่องกัน 2 เดือน พบว่า ทั้งยังความจำและการเรียน ทั้งยังช่วยลดอารมณ์ปรวนแปร ทำให้คนวัยชรามีจิตใจเบิกบานเยอะขึ้นด้วย ในรายที่เป็นวัยทำงาน ได้กระทำทดสอบกับหญิงอายุราวๆ 33 ปี รับประทานสารสกัดบัวบก 500 มก. วันละ 2 ครั้ง พบว่าช่วยลดความเครียด ความวิตก รวมทั้งภาวะเศร้าหมองลงได้
เมื่อเจาะลึกลงไปถึงระดับเซลล์ เจอแนวทางการทำงานของสารสกัดบัวบกที่ตรงเข้าออกฤทธิ์กับสมอง ช่วยให้การหายใจระดับเซลล์ข้างในสมองปฏิบัติงานก้าวหน้าขึ้น มีสารต้านอนุมลอิสระ ช่วยสร้างสมดุลสารสื่อประสาท รวมทั้งต่อต้านการเสื่อมสลายของเซลล์สมองได้
การนำใบบัวบกมาใช้บริโภคเพื่อเป็นยาบัวบกสามารถประยุกต์ใช้เป็นยาได้หลากหลาย ไม่ว่าจะเป็นส่วนของต้นสด เมล็ด หรือใบ ซึ่งเป็นที่ชื่นชอบประยุกต์ใช้สูงที่สุด การเลือกใบบัวบกที่ดี ควรเลือกใบที่โตเต็มกำลังรวมทั้งสมบูรณ์ ประยุกต์ใช้ตากแห้งป่นเป็นผงบรรจุลงในแคปซูลประมาณ 500 มก. รับประทานเป็นยาบำรุงร่างกาย
นำเอาใบบัวบกสด 1 กำมือ มาคั้นให้ได้น้ำ หรือตำให้รอบคอบแล้วผสมกับน้ำ 1 แก้ว คนจะกว่าจะเข้ากันหลังจากนั้นกรองให้เหลือแค่น้ำ ผสมน้ำตาลหรือเกลือก็ได้ตามชอบ ดื่มทีละ 1 แก้ว ก่อนรับประทานอาหาร 3 มื้อ ราว 5-7 วัน จะช่วยลดอาการร้อนในและแก้บอบช้ำในได้
กรณีที่เป็นคนเจ็บโรคความดันโลหิตสูง ให้สามารถดื่มน้ำใบบัวบกทุกวี่ทุกวัน ต่อเนื่องกันโดยประมาณ 7 วัน จะช่วยลดความดันให้อยู่ในระดับปกติ
เม็ดของบัวบกที่มีรสขมและเย็น นิยมประยุกต์ใช้แก้ไข้ ลดอาการปวดศีรษะ และแก้บิด
ข้อพึงระวังสำหรับในการใช้ใบบัวบกก่อนรับประทานใบบัวบกเพื่อเป็นยา ต้องตรวจทานสุขภาพเกี่ยวกับร่างกายของตนก่อนว่าฐานรากแล้วมีโรคประจำตัวอะไรที่มีการเสี่ยงหรือเปล่า เพราะว่าสารบางชนิดในใบบัวบก จะเข้าไปทำให้อาการของโรคกำเริบเสิบสานเพิ่มขึ้นเรื่อยๆได้
เพราะเหตุว่าบัวบกเป็นยาที่มีฤทธิ์เย็น การกินมากเกินไปจะมีผลให้สะสมในร่างกายกระทั่งรู้สึกหนาวมากขึ้นเรื่อยๆได้
เลี่ยงการกินใบ
บัวบกต่อเนื่องกันทุกวัน หรือกินทีละมากๆเมื่อรับประทานติดต่อกันโดยประมาณ 1 อาทิตย์แล้ว ก็ควรพักผ่อน 1 อาทิตย์ แล้วค่อยกลับมารับประทานใหม่
สำหรับคนที่กินใบบัวบกใหม่ๆติดต่อกันทุกวี่ทุกวัน ควรกินในสัดส่วนราวๆวันละ 3-6 ใบ ไม่สมควรเกินความจำเป็นกว่านี้
หากร่างกายมีลักษณะเมื่อยล้า มึนหัว ใจสั่น หรือหัวใจเต้นเปลี่ยนไปจากปกติ รู้สึกคันตามผิวหนัง ท้องเสีย ภายหลังจากการกิน ควรหยุดรับประทานทันทีและรีบเข้าพบหมออย่างเร่งด่วน
ในฝูงคนที่ต้องรับประทานยาแก้แพ้ ยานอนหลับ หรือยากันชัก ไม่ควรกินใบ
บัวบก เพราะจะยิ่งไปเพิ่มฤทธิ์ให้รู้สึกง่วงซึมมากเพิ่มขึ้น
ใบ
บัวบกคือพืชสมุนไพรไทยที่หาได้ง่ายทั่วไปตามตลาด ราคาแพงถูก แม้กระนั้นจำนวนมากด้วยคุณประโยชน์ทางยา ที่จะเป็นโอกาสสำหรับการรักษาโรคต่างๆรวมทั้งใช้สำหรับบำรุงร่างกายได้อย่างมีประสิทธิภาพ
http://www.disthai.com/
